Pluskwiaki przenoszące chorobę Chagasa

Informacje ogólne

Pluskwiaki przenoszące chorobę Chagasa to krwiopijne owady należące do podrodziny Triatominae, z rodziny Reduviidae. Najpopularniejsze rodzaje to Triatoma, Rhodnius i Panstrongylus. Potocznie, w zależności od kraju, nazywane są m.in. vinchuca, benchuca, chipo, barbeiro i „całujące robaki”, ponieważ często gryzą swoją ofiarę w usta, zazwyczaj kiedy ta śpi. Dorosłe osobniki pluskwiaków osiągają kilka centymetrów długości. Ich ciało jest smukłe, o brunatnym zabarwieniu, wyposażone w trzy pary odnóży oraz aparat gębowy, służący do wysysania krwi z żywicieli.

Gdzie występują pluskwiaki przenoszące chorobę Chagasa ? 

Pluskwiaki przenoszące chorobę Chagasa występują w krajach obu Ameryk, jednak najczęściej spotykane są w Meksyku oraz w biednych państwach Ameryki Środkowej i Południowej.
Przede wszystkim zamieszkują tereny wiejskie, ubogie. Zdarza się jednak, że pojawiają się także w  bardziej majętnych dzielnicach. Zagnieżdżają się w dziurach i szczelinach ścian, a także w bambusowych i trzcinowych okryciach dachów.

Czym się odżywiają ?

Pluskwiaki posiadają narządy gębowe typu ssąco-kłującego. Wydłużona kłujka pozwala żywić się krwią ssaków – zarówno ludzi, jak i zwierząt. Najczęstszymi żywicielami tych owadów są oposy i pancerniki. Krwi potrzebują zarówno osobniki dorosłe, jak i larwy.

Rozmnażanie pluskwiaków

Cykl rozwojowy pluskwiaków przebiega w trzech etapach z przeobrażeniem niezupełnym, w którym nie występuje stadium poczwarki, a larwa przypomina wyglądem i budową osobnika dorosłego. W trakcie kolejnych linień, ciało larwy powiększa się aż do uzyskania postaci w pełni rozwiniętej.

Jakie choroby wywołują ?

Pluskwiaki mogą być nosicielami pasożyta świdrowca Trypanosoma cruzi, wywołującego groźną chorobę tropikalną, zwaną chorobą Chagasa. Schorzenie to atakuje zarówno ludzi, jak i zwierzęta. Może mieć postać ostrą lub przewlekłą. W miejscu ugryzienia pluskwiaka pojawia się obrzęk, a do krwiobiegu ofiary uwalniane są z przewodu pokarmowego, z kałem owada, pasożyty. U kobiet w ciąży choroba Chagasa może rozwinąć się wewnątrzmacicznie, co w konsekwencji prowadzi do poronienia lub obumarcia płodu. Zarazić można się również poprzez błony śluzowe (np. tarcie oczu), w pobliżu których znalazły się odchody zakażonego owada.

Jak się zabezpieczyć ?

W celu zmniejszenia populacji pluskwiaków na danym terenie stosuje się specjalne farby i spray'e, zawierające substancje zwalczające owady. Istotne są dobre warunki mieszkaniowe oraz wysoka higiena otoczenia na terenach zagrożonych. Podczas pobytu w krajach, gdzie występują pluskwiaki, należy stosować środki odstraszające owady, blokujące ich receptory, którymi spryskuje się skórę i odzież. Przed dorosłymi osobnikami doskonale chronią moskitiery, które jednak nie ustrzegą nas przed larwami, przemieszczającymi się po podłodze. W obecnej chwili leków na zakażenie świdrowcem jest niewiele, często są mało skuteczne, zwłaszcza w przypadku przewlekłego stadium choroby i pociągają za sobą sporo skutków ubocznych. Leczenie należy wdrożyć jak najszybciej, by przyniosło zadowalające efekty. Nieleczona choroba Chagasa może prowadzić do ostrej niewydolności organizmu i śmierci. Aktualnie prowadzone są badania nad szczepionką, którą można by stosować w przypadku ostrych postaci choroby.